Η ελληνική γλώσσα είναι μια γλώσσα ξεχωριστή, ανάμεσα στις άλλες γλώσσες του κόσμου με μακρόχρονη ιστορία, η οποία εξελίχθηκε στο πέρασμα των αιώνων. Κατά την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και μετά από αρκετές γλωσσικές διαφοροποιήσεις υιοθετήθηκε η κοινή νεοελληνική γλώσσα.
Στη Νεοελληνική διαπιστώνουμε περιπτώσεις κοινωνικών διαλέκτων. Μία ακραία περίπτωση κοινωνικής διαλέκτου είναι και η γλώσσα της νεολαίας της οποίας τα χαρακτηριστικά είναι:
α) υιοθέτηση λέξεων από ακραία περιθωριακά ιδιώματα, όπως η γλώσσα που ομιλείται από τους μάγκες, η αργκό π.χ. υιοθετούν εκφράσεις όπως τη βρίσκω (από τη γλώσσα των τοξικομανών) ή τη χρήση ελληνικών λέξεων με διαφορετική σημασία για σαρκασμό και ειρωνεία, π.χ. καλή φάση φίλε. Λέξεις που λειτουργούν ως σύμβολα αλληλεγγύης και σημεία αναγνώρισης των μελών μεταξύ τους, καθώς και διαφοροποίησης τους από την υπόλοιπη κοινωνία, πράγμα που δυναμώνει τη συνοχή της ομάδας. Επίσης, λειτουργούν ως σύμβολα αμφισβήτησης των αξιών της ευρύτερης κοινωνίας, θέλοντας με τον τρόπο αυτό να δείξουν ότι η κοινωνία δεν τους στηρίζει και τους έχει περιθωριοποιήσει.
β)χρήση ξένων λέξεων που δείχνουν την επίδραση της Αγγλικής και αλληλεγγύη προς μια διεθνή νεολαία, πχ. κουλάρω.
Τα προϊόντα στο γλωσσικό επίπεδο (λέξεις αγγλικές, γαλλικές, κ.λπ.), λόγω των επαφών με άλλους λαούς, ονομάζονται δάνεια και περνούν στη Νεοελληνική μέσω των δίγλωσσων ομιλητών. Τα δάνεια με την είσοδο τους στη Νεοελληνική υφίστανται κάποιου είδους προσαρμογή, δηλαδή αφομοιώνονται στο νεοελληνικό σύστημα, πράγμα που δεν σχετίζεται άμεσα με την τελική υιοθέτησή τους.
Η γλώσσα των νέων συχνά κρίνεται ως ποιοτικά κατώτερη και φτωχή και κατηγορείται ότι απειλεί την επιβίωση της ελληνικής. Αλλά το ιδίωμα αυτό, όπως και τα άλλα, δεν απειλεί την ελληνική γλώσσα, διότι δεν αντικαθιστά την κοινή σε όλες τις χρήσεις της. Είναι μια από τις κοινωνικές διαλέκτους και επιλογές που κάνουν τους ομιλητές, ανάλογα με την περίσταση για να μεταδώσουν, εκτός από τη σημασία των λέξεων, μήνυμα κοινωνικής και πολιτικής τοποθέτησης.
Επίσης ο δανεισμός των λέξεων, είναι ένα από τα μέσα ανανέωσης των γλωσσών, απαραίτητη ποσότητα οξυγόνου για την επιβίωση της Νεοελληνικής. Ακόμη είναι το γλωσσικό σημάδι στενών επαφών και σχέσεων Νεοελλήνων με άλλους λαούς.
Η ελληνική γλώσσα κατά των 40 αιώνων βίου της, όπως άλλωστε και άλλες γλώσσες ζωντανές ή μη, δέχτηκε με έμμεση επαφή την επίδραση άλλων γλωσσών. Αυτό όμως δεν αποδείχτηκε απειλή για την Νεοελληνική διότι, παρά τις μεταβολές στη δομή της, αυτές δεν ήταν τόσες και τέτοιες που να αλλοιώσουν τη δομική φυσιογνωμία της. Τι μεγαλύτερη τεκμηρίωση από την ‘ίδια τη γλώσσα που ομιλούμαι και γράφουμε, διαπιστώνοντας ότι αυτή είναι συνέχεια της αρχαίας ελληνικής.
Ωστόσο, τα άμεσα δάνεια της Νεοελληνικής, αν και καλύπτουν σημαντικά μικρό ποσοστό του συνολικού λεξιλογίου της και μολονότι δεν επέφεραν δομικές αλλαγές στη Νεοελληνική, επικρίνονται από τους λογίους.
Η οικουμενική επικοινωνιακή επανάσταση, που έχει κυριεύσει την εποχή μας, έχει δημιουργήσει μια νέα τάξη πραγμάτων και στην πορεία της γλώσσας. Ο εθισμός του κοινωνικού συνόλου στα νέα επικοινωνιακά συστήματα και στην πληροφορία, συντελείται μέσα από τη καθημερινότητα, τον καταναλωτισμό, την αύξουσα σημασία τη ενημέρωσης. Σήμερα τα «σωστά» ελληνικά δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση κοινωνικής και επαγγελματικής ανέλιξης.
Είναι φυσικά άγνωστο τι θα προκύψει στο επίπεδο της καθημερινής λαλιάς από τη νέα κατάσταση «διγλωσσίας» που διαμορφώνεται, π.χ. η χρήση των Greeklish. Από τη μία η μητρική γλώσσα, που συμβολίζει τη εθνική ταυτότητα, προσπαθεί να αντισταθεί στη λειτουργική της υποβάθμιση. Από την άλλη, η υπερεθνική αγγλοφωνία αποτελεί επαγγελματική επιτυχία και κοινωνική καταξίωση. Ίσως η βαριά παράδοση, βοηθήσει την Ελληνική να αντισταθεί αποτελεσματικά στις διαβρωτικές επενέργειες της οικουμενικής γλωσσικής αποικιοποίησης.
Ο Umberto Eco αναφέρει:«Η γλώσσα πάει εξ ορισμού εκεί που θέλει η ίδια και κανένα άνωθεν διάταγμα, είτε από την πλευρά της πολιτικής είτε από την πλευρά της Ακαδημίας, δεν μπορεί να σταματήσει την πορεία της και να την ωθήσει σε υποτιθέμενα άριστες καταστάσεις».
Η γλώσσα πάει εκεί που θέλει, αλλά είναι και ευαίσθητη. Συνεπώς για να μην απειληθεί η Νεοελληνική απαραίτητη είναι η καλλιέργεια της Νεοελληνικής, καθώς και μια πολιτική πρόσληψης είναι δυνατό να περιορίσουν το δανεισμό στις σωστές του διαστάσεις. Ακόμη οι γλωσσικές αυτές ποικιλίες, όπως η γλώσσα της νεολαίας, αξίζει να μελετηθούν, γιατί διαφωτίζουν όχι μόνο την πολλαπλότητα των εκφραστικών μέσων της γλώσσας, αλλά και την κοινωνική δομή της χώρας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.Adrados F. Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας, Από τις Απαρχές ως τις Μέρες
μας, Αθήνα 2003.
2. Eco U. Περί λογοτεχνίας, Αθήνα 2002.
3.Κοπιδάκης Μ.Ζ. Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας, Αθήνα 2000.
4.Μπαμπινιώτης Γ. Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Αθήνα 2002.
ξηρός γιώργος
